Wonen onder druk: hoe woonstress Nederland verandert – en wat je eraan kunt doen

• Volgens nieuw onderzoek van ING (oktober 2025) ervaart meer dan de helft van de Nederlanders woonstress.

• Tijdelijke woonsituaties leiden bij 4 op de 10 mensen tot spanningen en uitgestelde levenskeuzes.

• Scheiden of financiële tegenvallers kunnen plotseling tot een kwetsbare woonsituatie leiden.

• Ouders, kinderen en vrienden vangen elkaar steeds vaker op – met gevolgen voor privacy en financiën.

• Walter Nieuwendijk, financieel adviseur bij Financieel Fit Het Gooi en oprichter van Kopenmetkennis.nl, duidt wat deze cijfers betekenen en hoe je jezelf beter kunt voorbereiden.

De menselijke kant van een vastgelopen woningmarkt

Wie de cijfers van het ING Woononderzoek 2025 leest, ziet een duidelijk beeld: 52 procent van de Nederlanders heeft direct of indirect last van woonstress. Dat betekent dat ruim de helft van het land zich zorgen maakt over zijn woning of toekomst.

Volgens Wim Flikweert, manager Wonen bij ING, moeten we de menselijke kant niet vergeten:

“Woonstress heeft een gezicht. Het raakt gezinnen, ouderen en starters diep in hun leven.”

Als financieel adviseur zie ik dat dagelijks terug. Mensen die zich goed hadden voorbereid, maar door een scheiding, huurverhoging of veranderde regels plotseling in onzekerheid terechtkomen. De cijfers krijgen pas betekenis als je hoort wat het met levens doet.

Tijdelijk wonen is zelden tijdelijk

Volgens het onderzoek ervaart meer dan 40 procent van de mensen spanningen als ze tijdelijk bij iemand anders wonen. In theorie is dat een noodoplossing, maar in de praktijk duurt het vaak maanden of zelfs jaren.

Uit ervaring weet ik dat zo’n situatie veel vraagt – van beide kanten. Gebrek aan privacy, verschil in leefstijl of simpelweg de rek in de relatie kunnen tot frustratie leiden.

De spanning gaat vaak verder dan het praktische: mensen stellen keuzes uit. 72 procent van de ondervraagden gaf aan daardoor beslissingen als kinderen krijgen of samenwonen uit te stellen.

Kort gezegd: woonstress is niet alleen een woningprobleem, maar ook een levensprobleem.

Scheiden als onzichtbare risicofactor

Een van de meest onderschatte triggers voor woonstress is een scheiding.
Het klinkt rationeel: twee inkomens worden één, de maandlasten verdelen zich.
Maar in de praktijk betekent het vaak dat één van de twee nergens terechtkan.

Zoals Wim Flikweert (ING) zegt:

“Als je gaat scheiden en ineens met de helft van het bedrag moet proberen ergens anders iets op te bouwen, dan kan dat flink tegenvallen.”

De cijfers bevestigen wat ik in de praktijk zie: zelfs met een gezonde financiële basis kan de stap naar een nieuwe woning bijna onmogelijk lijken. De leencapaciteit halveert, terwijl de prijzen niet meebewegen.

Juist daarom pleit ik ervoor dat mensen – vóórdat ze gaan kopen – hun scenario’s laten doorrekenen. Niet vanuit angst, maar vanuit realisme.

Lees ook onze uitleg over scheiden en woningbehoud.

Generaties onder één dak: tijdelijk vangnet of structurele trend?

De wooncrisis raakt niet alleen jongeren of starters. Steeds meer ouders, familieleden en vrienden nemen elkaar tijdelijk in huis. Volgens het ING-onderzoek kent twee op de vijf Nederlanders iemand die zijn woning moest verlaten, en 14 procent heeft zelf ooit bij een ander ingewoond.

Dat heeft impact. Ouders die dachten aan hun pensioen te beginnen, krijgen plots weer een gezin in huis. Kinderen verliezen zelfstandigheid, en relaties worden op de proef gesteld.

Ook financieel schuurt het: hogere energiekosten, aanpassingen aan het huis en soms fiscale gevolgen – bijvoorbeeld bij huurtoeslag of vermogensgrenzen.

De Rijksoverheid erkent inmiddels dat “de woningnood niet alleen starters treft, maar doorwerkt in de levensfase van ouderen en gezinnen.” Het is dus niet alleen een marktvraag, maar ook een sociaal vraagstuk.

Van noodmaatregel naar toekomstvisie: benut bestaande ruimte beter

Nieuwbouw blijft cruciaal, maar in de tussentijd kan bestaande woonruimte slimmer worden gebruikt. Een van de meest besproken opties is hospitaverhuur – het verhuren van een kamer in een bewoonde woning.

Volgens de Wet goed verhuurderschap (2024) mag dat onder duidelijke voorwaarden, zolang de huurder niet meer dan de helft van de woning gebruikt. Voor veel huiseigenaren biedt dit een manier om te helpen én financieel iets terug te verdienen.

Maar let op: hospitaverhuur vraagt om heldere afspraken, goede administratie en kennis van fiscale gevolgen. Het is geen wondermiddel, maar een waardevolle tussenstap richting meer balans op de woningmarkt.

Meer uitleg vind je op rijksoverheid.nl.

Praktische lessen uit het onderzoek (Walter Nieuwendijk)

Op basis van de cijfers én mijn praktijkervaring zijn dit vijf lessen voor iedereen die zijn woonzekerheid wil vergroten:

1. Bereken regelmatig je leencapaciteit.
   Financiële situaties veranderen sneller dan je denkt. Gebruik actuele normen en laat stress-scenario’s doorrekenen.

2. Houd rekening met levensveranderingen.
   Scheiding, werkloosheid of mantelzorg kunnen je woonsituatie snel beïnvloeden. Een plan B geeft rust.

3. Kijk vooruit, niet alleen naar de maandlast.
   Denk aan onderhoud, energiekosten, renteaanpassingen en de flexibiliteit van je hypotheek.

4. Praat met je omgeving.
   Woonstress wordt vaak verzwaard door schaamte. Openheid helpt om tijdig alternatieven te vinden.

5. Gebruik professionele hulp.
   Een financieel adviseur kan scenario’s berekenen die banken of online tools vaak overslaan.

Veel gestelde vragen

Wat is woonstress?
Woonstress is het gevoel van onzekerheid of spanning over je huidige of toekomstige woonsituatie.
Het ontstaat door factoren als woningtekort, scheiding, huurverhoging of financiële druk.

Hoeveel mensen ervaren dit volgens ING?
Volgens het ING Woononderzoek (oktober 2025) zegt 52 procent van de Nederlanders woonstress te ervaren of te zien in hun omgeving.

Waarom is scheiding zo’n risicofactor?
Omdat één huishouden na een breuk vaak moet worden opgesplitst in twee kleinere woningen, terwijl de woonlasten per persoon stijgen.

Wat kan helpen om de stress te beperken?
Regelmatig financieel inzicht, noodscenario’s berekenen en ruim op tijd advies inwinnen.

Is hospitaverhuur veilig en toegestaan?
Ja, mits aan wettelijke voorwaarden wordt voldaan. Zie daarvoor de uitleg van de Rijksoverheid over de Wet goed verhuurderschap.

Conclusie: inzicht geeft rust

De cijfers van ING zijn confronterend, maar ook verhelderend. Ze tonen dat woonstress geen uitzondering meer is – maar ook dat er wél handelingsperspectief is.

Wie zijn financiële ruimte kent, scenario’s doorrekent en alternatieven bespreekt, kan veel onzekerheid wegnemen. Wonen vraagt om plannen, niet alleen om geluk.

Zoals ik vaak zeg in mijn praktijk:

“Woonrust begint met kennis.”

Wat kun je vandaag al doen

Wil je weten hoe je jouw woonzekerheid kunt vergroten of hoe je financieel voorbereid kunt zijn op verandering?
Neem contact op met Walter Nieuwendijk, financieel adviseur bij Financieel Fit Het Gooi en oprichter van Kopenmetkennis.nl.
Zijn contactgegevens staan onder deze blog.