Het aantonen van de herkomst van eigen middelen bij je hypotheekaanvraag

Wat je moet weten om vertraging en afwijzing te voorkomen

Bij het kopen van een huis komt er veel op je af. Eén van de meest onderschatte, maar cruciale onderdelen van het hypotheektraject is het aantonen van de herkomst van je eigen geld. Spaargeld, een schenking van je ouders of de opbrengst van beleggingen kunnen waardevolle eigen middelen zijn. Maar zonder sluitend bewijs kunnen ze je hypotheekaanvraag vertragen of zelfs blokkeren.

In deze blog leggen we uit wat eigen middelen precies zijn, welke documenten je nodig hebt, waarom het zo belangrijk is om je herkomst aan te tonen én hoe je voorkomt dat de financiering in gevaar komt.

Wat zijn eigen middelen?

Eigen middelen zijn financiële middelen die jij zelf inbrengt naast je hypotheek. Denk hierbij aan:

• Spaargeld

• Schenkingen van ouders of derden

• Erfenissen

• Overwaarde uit verkoop van een vorige woning

• Afkoopwaarde van een levensverzekering of polis

• Onttrekkingen uit je eigen onderneming

• Opbrengsten uit beleggingen of crypto

Let op: geld dat je leent (bijvoorbeeld via een familielening) telt niet als eigen geld en wordt altijd apart beoordeeld.

Waarom moet je de herkomst aantonen?

De bank, de hypotheekverstrekker én de notaris zijn op grond van de Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme) verplicht om te controleren waar je geld vandaan komt. Kun je dat niet aantonen? Dan loop je het risico dat:

• Je hypotheekaanvraag wordt afgewezen

• De notaris de overdracht blokkeert

• Je de koop van je woning misloopt

Dat wil je natuurlijk voorkomen.

Wanneer toon je de herkomst van eigen middelen aan?

Zodra je aangeeft dat je eigen middelen wilt inzetten, vraagt de geldverstrekker om bewijs. Meestal gebeurt dit:

• Bij het uitbrengen van de hypotheekofferte

• Of in een later stadium, bij het indienen van je definitieve dossier

Daarnaast controleert ook de notaris de herkomst van het geld bij het opmaken van de leveringsakte. Zijn er twijfels of ontbrekende documenten? Dan mag de notaris weigeren om de levering te passeren.

Welke documenten heb je nodig?

Afhankelijk van de bron van je eigen geld, lever je één of meerdere van de volgende documenten aan:

1. Spaargeld

• Recente bankafschriften (niet ouder dan 3 maanden)

• Extra bewijs als het saldo ineens is gestegen (bijvoorbeeld vorige afschriften)

2. Schenking

• Bankafschrift van bijschrijving

• Ondertekende schenkingsverklaring of schenkingsakte

Let op: bij schenkingen boven de jaarlijkse vrijstelling (€6.633 in 2025 voor kinderen) kan schenkbelasting gelden.

3. Erfenis

• Verklaring van erfrecht

• Afschrift waarop de bijschrijving zichtbaar is

• Eventueel aanslag erfbelasting

4. Verkoop van een vorige woning

• Notariële afrekening

• Bankafschrift waarop het bedrag is gestort

5. Beleggingen of crypto

• Overzicht van je portefeuille

• Transactieoverzicht van verkoop

• IB-aangifte waarin het bezit staat vermeld

6. Eigen onderneming

• Jaarrekening of winst- en verliesrekening

• KvK-uittreksel

• Bewijs van uitkering (dividend of privé-opname)

Hoe streng zijn geldverstrekkers?

Niet elke bank hanteert dezelfde regels. Enkele voorbeelden:

• Argenta: bewijs vereist bij eigen middelen vanaf €25.000

• Lloyds: controleert de herkomst tot drie maanden terug

• Allianz: vraagt documenten bij bedragen boven €15.000

• BNP Paribas (Hera): volgt de Wwft strikt, altijd volledige verantwoording boven €15.000

Vraag je hypotheekadviseur altijd naar de richtlijnen van jouw geldverstrekker.

Wat als je de herkomst niet kunt aantonen?

Als je geen duidelijke documenten kunt overleggen:

• Kan je hypotheek worden afgewezen, zelfs als je voldoende eigen geld hebt

• Kan de notaris de levering weigeren, wat betekent dat de koop niet doorgaat

• Loop je kans op vertraging, waardoor je de overdracht niet op tijd rond krijgt

Begin daarom op tijd met het verzamelen van documenten. Scan, bewaar en orden alles digitaal.

Praktische tips uit de praktijk

Werk digitaal: Scan alle afschriften, schenkingsaktes en verklaringen en bewaar ze overzichtelijk.

• Gebruik rekeningen op je eigen naam: Geld op een gezamenlijke of zakelijke rekening vereist extra bewijs.
• Vermijd contante stortingen: Cash wordt standaard als verdacht gezien en is lastig te verantwoorden.
• Schenk op tijd: Doe dit ruim vóór de overdrachtsdatum en zorg voor een heldere verklaring.
• Laat je adviseren: Vraag je hypotheekadviseur om mee te kijken of je bewijsstukken compleet zijn.

Conclusie

Het aantonen van de herkomst van eigen middelen is een essentieel onderdeel van een succesvolle hypotheekaanvraag. Begin er op tijd mee, verzamel de juiste documenten en zorg dat alles sluitend is. Zo voorkom je onnodige stress en toon je aan dat jij een betrouwbare koper bent.

Wil jij weten hoe je jouw eigen middelen het beste kunt inzetten? Plan dan een vrijblijvend gesprek via www.kopenmetkennis.nl.

Veelgestelde vragen over het aantonen van eigen middelen

1. Waarom moet ik de herkomst van mijn spaargeld aantonen?
Vanwege de Wwft zijn banken verplicht om witwassen en fraude te voorkomen.

2. Geldt dit ook bij een klein bedrag aan eigen geld?
Ja, vaak al vanaf €10.000 tot €15.000 worden bewijsstukken gevraagd.

3. Mag ik contant geld gebruiken?
Contant geld wordt niet geaccepteerd zonder aantoonbare herkomst.

4. Heb ik altijd een schenkingsakte nodig bij een schenking?
Ja, zeker bij hogere bedragen. Een schriftelijke verklaring voorkomt discussie.

5. Wanneer moet ik de documenten aanleveren?
Bij het indienen van je hypotheekdossier, en opnieuw bij de notaris als extra controle.

6. Wat gebeurt er als ik niet genoeg bewijs heb?
Dan kan je hypotheek worden afgewezen of de overdracht geblokkeerd worden.

7. Is crypto toegestaan als eigen middel?
Soms, maar alleen met goede documentatie van bezit en verkoop.

8. Mag ik eigen middelen van een ander gebruiken?
Ja, maar dat geldt dan als schenking of lening en moet goed worden vastgelegd.

9. Moet ik belasting betalen over een schenking?
Boven de vrijstelling wél. Dit kan gevolgen hebben voor je hypotheekaanvraag.

10. Kan mijn hypotheekadviseur hierbij helpen?
Absoluut. Een goede adviseur weet precies welke documenten per geldverstrekker nodig zijn.